Rode klaver: eerste hulp bij overgangsklachten

Die mooie, roodkleurige bloemetjes die je van mei tot september vaak in weilanden en parken ziet, zijn van de rode klaver. Hoewel rode klaver een doodgewoon bloemetje lijkt, heeft het tal van toepassingen en voordelen. In dit artikel lees je alles over de rode klaver.   

Laatste update: 16 februari 2022.

Wat is rode klaver? 

Rode klaver is een inheemse plant met ronde, roze tot rode bloemen. Eigenlijk bestaat elk bloemhoofdje uit wel 30 tot 60 aparte buisbloemetjes. Rode klaver kan tot wel twee meter diep wortelen en is een winterharde soort, wat wil zeggen dat het zonder schade de winter kan overleven. 

Waar komt de wetenschappelijke naam Trifolium pratense vandaan? 

De rode klaver heeft blaadjes met een typisch wit ‘V-tje’ dat uit drie delen bestaat. Daarom is de Latijnse naam Trifolium. ‘Tri’ betekent drie en ‘folium’ is blad. Het getal drie staat in veel religies symbool voor lichaam, geest en ziel. Er wordt gezegd dat rode klaver hier een harmoniserende werking op heeft. En heel soms, als je geluk hebt, vind je een blaadje dat uit vier delen bestaat. Een klavertje vier!

De toevoeging ‘pratense’ komt van ‘pratum’, wat weide betekent. Je vindt de rode klaver namelijk vooral in vochtige graslanden, weiden en bermen. Van oudsher werden rode klavervelden aangelegd om de grond vruchtbaar te maken. Aan de jonge worteluitlopers nestelen zich namelijk knol-bacteriën die stikstof uit de lucht vastleggen in waardevolle stikstofverbindingen. De klaver is ook nog eens rijk aan eiwitten en mineralen waar hij de bodem mee verrijkt.

Al ver voor de middeleeuwen werd de rode klaver in onze streken als veevoeder gebruikt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat rode klaver in de volksmond ook wel koeienbloem, paardenklaver of schapenbloem genoemd werd. 

Waar is rode klaver goed voor?

In de oudheid werd rode klaver aan wijn toegevoegd om nier- en blaasstenen te voorkomen. Daar is echter (nog) nooit duidelijk wetenschappelijk bewijs voor gevonden. Eind 1940 van de vorige eeuw kwam men er toevallig achter dat rode klaver rijk is aan fyto-oestrogenen. In Australië graasden de schapen op velden met bijna alleen maar rode klaver en de rammen werden hierdoor uiteindelijk steriel. Dit werd de ‘klaverziekte’ genoemd.

Deze fyto-oestrogene werking wordt nu op allerlei manieren ingezet:

• Als middel bij overgangsklachten*

Rode klaver en overgang zijn twee begrippen die goed samen gaan. De rode klaver bevat isoflavonen met een fyto-oestrogene werking. Dit betekent dat ze erg lijken op de structuur van het hormoon oestrogeen. Als het natuurlijke oestrogeengehalte tijdens de menopauze daalt, kunnen deze plantaardige isoflavonen regulerend werken op de hormoonhuishouding en ingezet worden bij allerlei overgangsklachten.

• Als hulpmiddel bij opvliegers, nachtelijk zweten en stemmingswisselingen*

De isoflavonen helpen balans te brengen in de veranderende hormoonhuishouding waardoor de rode klaver een positieve invloed heeft op het verminderen van opvliegers, nachtelijk zweten, rusteloosheid en prikkelbaarheid.

• Als extra ondersteuning voor een goede botgezondheid

Oestrogeen speelt een belangrijke rol bij de botmineralisatie. Tijdens de overgang neemt het oestrogeengehalte af. Rode klaver kan dan een goede aanvulling zijn om de botstructuur te ondersteunen door zowel de aanwezige fyto-oestrogenen als de vele mineralen die de rode klaver rijk is.

• Ter ondersteuning van hart- en bloedvaten*

Rode klaver bevat saponinen. Dat zijn een soort natuurlijke ‘zeepstoffen’. Deze saponinen hebben een reinigende werking op het bloed en de bloedvaten.

• Ter ondersteuning van de (ouder wordende) huid

Doordat rode klaver een invloed heeft op het oestrogeenniveau door middel van de isoflavonen, kan het ook de tekenen van huidveroudering helpen vertragen en de natuurlijke productie van collageen stimuleren.

Hoe kan je rode klaver gebruiken?

Omdat rode klaver zoveel toepassingen ter ondersteuning van de gezondheid heeft, is het ook in veel verschillende vormen verkrijgbaar. Rode klaver kopen en gebruiken, kan je tegenwoordig in veel verschillende vormen:

• In capsule- of druppelvorm

Rode klaver kan in capsule- of druppelvorm worden ingenomen. Zo krijg je snel en eenvoudig jouw dagelijkse portie rode klaver binnen. Nature’s Garden rode klaver capsules bevatten een dosering van 430 mg per capsule. Rode klaver druppels zijn makkelijk in te nemen en makkelijker te doseren naar de persoonlijke behoefte. 

• Als thee van de bloempjes

Voor thee van rode klaver kun je de bloempjes plukken. Rode klaver bloeit van mei tot en met september. De bloempjes kun je gemakkelijk drogen door ze op een luchtige, donkere plaats enkele dagen te laten liggen. Bewaar ze daarna in een afgesloten pot of papieren zak. Je kan dan het hele jaar van rode klaverthee genieten.

Tijdens de menstruatie helpt één tot twee kopjes thee per dag om ondersteuning te bieden bij vervelende symptomen. Ook bij overgangsklachten kan het drinken van twee tot drie kopjes thee helpen. Bij keelpijn of ontstoken tandvlees kun je gorgelen met extra sterke thee.

• Als stoombadje of kompres

Een stoombadje van rode klaver heeft een diepreinigende werking op het gezicht. Bij een onrustige of droge huid kun je een doek in rode klaverthee drenken, uitwringen en een tijdje op de huid aanbrengen om de huid te reinigen of te kalmeren.

• In de keuken

Je kan de hele rode klaverplant eten, maar vooral de jonge blaadjes en de bloempjes zijn heel lekker. De jonge blaadjes kun je rauw eten of net als spinazie stoven of wokken. De bloemetjes hebben een heerlijk lichtzoet smaakje en kun je bijvoorbeeld als garnering door een salade gebruiken.

Tot slot: luister naar je lichaam 

Rode klaver zou dus op verschillende manieren de gezondheid kunnen ondersteunen, maar het is belangrijk om te weten dat er nog geen gezondheidsclaims over rode klaver goedgekeurd zijn door de Europese Commissie. Bovendien ervaren sommige mensen bij gebruik van rode klaver bijwerkingen zoals huiduitslag en spierpijn. Laat je bij twijfels dus adviseren door een arts en luister altijd naar je lichaam. 

*Gezondheidsclaims in afwachting van Europese toelating.

Dit advies is puur ter informatie en is niet bedoeld ter vervanging van medisch advies of medicijnen. Neem contact op met je huisarts of specialist wanneer de klachten aanhouden.