Vaginale droogheid tijdens de overgang
De overgang kan allerlei veranderingen met zich meebrengen. Sommige bespreken we zonder schaamte met vriendinnen, andere komen ter sprake in de spreekkamer van de huisarts. Maar er is één onderwerp dat vaak onderbelicht blijft: vaginale droogheid. Wat toch veel invloed kan hebben op je comfort, zelfvertrouwen en seksleven. Het is volkomen normaal en gelukkig ook goed te verlichten. In dit artikel lees je wat vaginale droogheid precies is, waarom het ontstaat tijdens de overgang, wat de invloed is op je seksleven en hoe je ermee om kunt gaan.
Wat is vaginale droogheid?
Misschien merk je het als eerste tijdens het vrijen: een schrijnend of pijnlijk gevoel. Of het valt je op dat het wat ongemakkelijk voelt bij het aantrekken van ondergoed.2,3,4 Zoals de naam al doet vermoeden, ontstaat vaginale droogheid doordat de wanden van je vagina dunner worden en minder vocht afscheiden.5
Het komt vaker voor dan je denkt, vooral tijdens of na de overgang.3 Veel vrouwen vinden het lastig om het onderwerp op tafel te brengen bij hun arts. Maar weet dat het een normaal onderdeel is van de overgang. En belangrijker nog: als het je bezighoudt, mag je er gerust over praten.
Hoe ontstaat vaginale droogheid tijdens de overgang?
Tijdens de overgang verandert je lichaam flink, vooral door schommelingen in je hormonen.1 Een veelvoorkomende klacht is vaginale droogheid.2
De oorzaak is een daling in het hormoon oestrogeen. Oestrogeen zorgt ervoor dat de vaginawanden soepel en vochtig blijven. Als dit hormoon afneemt, verandert de structuur van je vagina.4,5
De vaginawand en de vulva (het gebied rond de vagina) worden dunner, droger en minder elastisch. Dit wordt ook wel vaginale atrofie genoemd. Je kunt zelfs merken dat de ingang wat nauwer aanvoelt of dat de vagina korter lijkt.5
Deze veranderingen vallen onder het genito-urinair syndroom van de overgang (GSM). Tot wel 75% van de vrouwen in de postmenopauze ervaart vaginale droogheid.3 In tegenstelling tot bijvoorbeeld opvliegers, verdwijnen deze klachten niet vanzelf. Zonder behandeling kunnen ze verergeren.3,6
Wat doet vaginale droogheid met je seksleven?
Vaginale droogheid kan leiden tot:2
- Pijn of ongemak tijdens seks
- Jeuk of een schrijnend gevoel rond de vagina
- Terugkerende urineweginfecties
- Vaker moeten plassen
Heeft vaginale droogheid invloed op je libido?
Veel vrouwen merken dat hun zin in seks afneemt tijdens de overgang.7 Dat komt vaak door een combinatie van factoren, zoals hormonale veranderingen, slecht slapen en stemmingswisselingen.
Je bent zeker niet de enige als je minder behoefte voelt aan seks. En daar hoef je je niet schuldig over te voelen.
Wat kun je doen tegen vaginale droogheid?
Er is geen snelle oplossing, maar wél manieren om de klachten te verlichten:2
- Gebruik een glijmiddel op waterbasis: dit vermindert wrijving tijdens seks.
- Neem de tijd voor voorspel: meer opwinding maakt seks prettiger.
- Vermijd geparfumeerde producten rondom de vagina: die kunnen droogheid verergeren.
En het allerbelangrijkste: bespreek het met je arts. Je bent niet alleen, en er is hulp.2,6 Mogelijke behandelingen die ze mogelijk kunnen aanbevelen:
- Vaginale moisturisers: deze helpen het weefsel vocht vast te houden, vergelijkbaar met natuurlijke afscheiding.9
- Vaginale oestrogeenproducten: bijvoorbeeld zetpillen, ringen of crèmes. Ze verhogen lokaal het oestrogeenniveau.
- Hormonale substitutietherapie (HST): dit werkt breder als je ook last hebt van andere overgangsklachten.10
Tot slot: blijf jezelf én je comfort serieus nemen tijdens de overgang
De overgang brengt veel veranderingen met zich mee, maar dat betekent niet dat je genoegen hoeft te nemen met minder comfort, plezier of zelfvertrouwen. Schaamte is niet nodig. Je partner, arts en andere zorgverleners staan klaar om je te helpen. En er zijn genoeg manieren om vaginale droogheid aan te pakken.
Meer weten over seks, de overgang en het verschil met de menopauze? Ontdek meer in onze selectie aan adviespagina’s voor de vrouw.
Disclaimer: de informatie in dit artikel is bedoeld ter informatie en vervangt geen medisch advies. Raadpleeg altijd een arts of specialist voor persoonlijk advies. In dit artikel worden mogelijk producten genoemd die via Holland & Barrett verkrijgbaar zijn.
- Grant, M. D., Marbella, A., Wang, A. T., Pines, E., Hoag, J., Bonnell, C., Ziegler, K. M., & Aronson, N. (2015, March 1). Menopausal Symptoms: Comparative effectiveness of therapies. NCBI Bookshelf. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK285463/
- Eichler, S., Panz, M., Harder, A., Masur, C., Häuser, M., & Wiesche, E. S. Z. (2024). An effective non-hormonal option with high tolerability for mild to moderate symptoms of vaginal dryness associated with menopause. Maturitas, 185, 107978. https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2024.107978
- Carlson K, Nguyen H. Genitourinary syndrome of menopause. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559297/
- ACOG. Experiencing vaginal dryness? Here’s what you need to know. https://www.acog.org/womens-health/experts-and-stories/the-latest/experiencing-vaginal-dryness-heres-what-you-need-to-know
- Peters KJ. What is genitourinary syndrome of menopause and why should we care? Perm J. 2021;25(2):20.248. https://doi.org/10.7812/TPP/20.248
- Danan ER, et al. Hormonal treatments and vaginal moisturizers for genitourinary syndrome of menopause: A systematic review. Ann Intern Med. 2024;177(10):1400–14. https://doi.org/10.7326/annals-24-00610
- Paschou, S. A., Athanasiadou, K. I., Hafford-Letchfield, T., Hinchliff, S., Mauskar, M., Rees, M., Simon, J. A., Armeni, E., Erel, C. T., Fistonic, I., Hillard, T., Hirschberg, A. L., Meczekalski, B., Mendoza, N., Mueck, A. O., Simoncini, T., Stute, P., Van Dijken, D., & Lambrinoudaki, I. (2024). Sexual health and wellbeing and the menopause: An EMAS clinical guide. Maturitas, 189, 108055. https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2024.108055
- Al-Shaer AH, et al. Assessing the effect of omega-3 fatty acid combined with vitamin D3 versus vitamin D3 alone on estradiol levels: A randomized, placebo-controlled trial in females with vitamin D deficiency. Clin Pharmacol. 2019;11:25–37. https://doi.org/10.2147/cpaa.s182927
- Da Silva AS, et al. Modern management of genitourinary syndrome of menopause. Fac Rev. 2021;10:25. https://doi.org/10.12703/r/10-25
- Booyens, R. M., Engelbrecht, A., Strauss, L., & Pretorius, E. (2022). To clot, or not to clot: The dilemma of hormone treatment options for menopause. Thrombosis Research, 218, 99–111. https://doi.org/10.1016/j.thromres.2022.08.016
