Kamille: het kruid bij uitstek voor moeder en kind

Wist je dat echte kamille in de jaren 1500 als het belangrijkste geneesmiddel werd gezien? Ook nu is kamille nog steeds een populair kruid met tal van toepassingen, van kamillethee tot zelfs kamillecrème. In dit artikel lees je alles over de kamille.

Wat is kamille en waar komt de naam Matricaria recutita vandaan?

Matricaria is afgeleid van de Latijnse woorden ‘mater’ (moeder) en ‘matrix’ (baarmoeder).
Kamille is namelijk een ideaal kruid voor moeder en kind. De Nederlandse naam kamille komt van het Griekse ‘chamaimelon’. Dit betekent letterlijk ‘grondappel’. Ruik maar eens aan de kamille. Dan zul je ontdekken dat hij naar zoete appeltjes ruikt.

Wat is de geschiedenis van de kamilleplant?

Kamille (echte kamille) is een echt zonnekruid en bloeit rond midzomer. De oude Egyptenaren koppelden deze plant daarom aan de zonnegod Ra. Zij gebruikten kamille al bij koorts en ontstekingen.

Door de eeuwen heen werd kamille bij steeds meer aandoeningen ingezet. Het werd vooral geroemd omwille van zijn brede ontstekingsremmende en kalmerende werking. Rond 1500 werd het kruid zelfs als belangrijkste geneesmiddel beschouwd door de artsen uit die tijd.

Maar ook in ‘onze tijd’ staat kamille nog steeds hoog aangeschreven als kruid met verschillende werkingen. In 1987 werd de kamille in Duitsland zelfs uitgeroepen tot geneeskrachtige plant van het jaar.

Waar groeit kamille? 

Kamille kun je bijna overal ter wereld vinden, behalve in de tropen en de poolgebieden. Je vindt kamille meestal in bermen, langs dijken of op braakliggend terrein en bouwplaatsen. Het is namelijk een pioniersplant. Een pioniersplant verschijnt als eerste op een verstoorde bodem om te helpen de bodem herstellen en geschikt te maken voor andere begroeiing. Wegkwijnende planten knappen weer op als je er kamille bij in de buurt plant.

Hoe ziet kamille eruit? 

Er zijn verschillende kamillesoorten en planten die met hun geelwitte bloempjes op de echte kamille lijken. Daarvan is de ‘valse kamille’ (Anthemis arvensis) de bekendste ‘look-a-like’. Niet toevallig dat hij de naam ‘valse kamille’ heeft. Hij heeft namelijk minder goede eigenschappen en ruikt ook niet zo zoet als de echte kamille.

De Roomse kamille heeft daarentegen wel een heerlijke, zoete geur en wordt naast de echte kamille ook wel gebruikt. Met als verschil dat de echte kamille een eenjarige plant is en de Roomse kamille een vaste groenblijvende variant.

Voor thee, verzorgingsproducten en olie worden de bloemen gebruikt. De bloeiperiode is van mei tot september. Als het zonnetje schijnt, spreidt het bloempje zijn witte lintblaadjes horizontaal en bij slecht weer of als het donker wordt, klapt hij deze blaadjes strak naar beneden.

Als je zeker wilt weten of je de echte kamille gevonden hebt, kun je het gele ‘buikje’ van de bloem doormidden snijden. Dit ‘buikje’ is namelijk hol. En bij alle andere varianten is dat niet het geval.

De holle buik van de echte kamille  

Dit holle bloembuikje staat, volgens de signatuurleer, symbool voor lucht in ons buikgebied wat verkramping, gasvorming en buikpijn kan veroorzaken. Kamille werkt kalmerend op ons maag-darmgebied en ondersteunt spijsvertering.* Sommige vrouwen gebruiken kamille ook graag tijdens de menstruatie.

Waar is kamille goed voor?

Als je het plantje verder bekijkt, zie je dat de kamilleblaadjes heel dun en fijn vertakt zijn. Dit doet denken aan de fijne vertakkingen van ons zenuwstelsel. En laat kamille daar nu net een invloed op hebben. Kamille biedt ondersteuning bij stressmomenten zoals bij slapeloosheid, hoofdpijn, angst, nachtmerries en vermoeidheid.*

Hoe kan je kamille gebruiken?

1. Kamillethee. Een kopje (biologische) kamillethee voor de maaltijd helpt de eetlust bevorderen en een kopje thee na de maaltijd zorgt voor een betere spijsvertering. Lig je 's avonds en 's nachts vaak te piekeren? Drink dan ook eens een kopje kamillethee om tot rust te komen.*
2. Kamille in bad. Voor baby’s en peuters is het heerlijk ontspannen om te baden in een badje met kamillewater. Hierna slapen ze ook nog eens heel lekker. En wist je dat blond haar extra gaat glanzen en nog blonder wordt door het regelmatig te spoelen met kamillethee?
3. Kamillekompres. Kamillethee kun je uitwendig gebruiken als kompres. Drenk een doek in het nog warme aftreksel en wring goed uit. Leg de doek daarna op de huid plek en dek af met een droge handdoek of wollen doek. Je zult al snel de kalmerende werking voelen voor de huid. Dat is ook fijn bij bijvoorbeeld zonnebrand. Wil je geen vochtige doek gebruiken, dan kan je ook een katoenen zakje vullen met gedroogde bloempjes en hierop een warme kruik leggen.
4. Stomen met kamille. Een stoombadje van kamillebloempjes reinigt op een mooie manier de huid, maar is ook fijn bij verkoudheid.
5. Kamilleolie en -crème. Kamille vind je als ingrediënt in veel verzorgingsproducten, omdat het een droge, geïrriteerde huid kalmeert en de huid op een milde manier voedt en verzorgt. Ideaal zijn bijvoorbeeld de Uiercrème van De Tuinen voor de droge huid en bij kloven. Een paar druppeltjes etherische kamille olie toegevoegd aan goudsbloem- of amandelolie geeft een heerlijke olie voor een ontspannende massage of als huidverzorging bij een droge huid, luieruitslag, jeuk of allergische uitslag. 

De toepassingen van kamille zijn zo talrijk en divers. Hierboven is nog maar een greep beschreven. Je zal nu vast begrijpen waarom kamille in 1500 al als belangrijkste geneesmiddel gezien werd.

Hoe lang kamille gebruiken?

Gebruik kamille niet langdurig inwendig. Het beste is om na 3 weken het gebruik een week te onderbreken. Inwendig gebruik bij zwangerschap of bloedverdunners wordt afgeraden.

Dit advies is puur ter informatie en is niet bedoeld ter vervanging van medisch advies of medicijnen. Neem contact op met je huisarts of specialist voor je de adviezen op deze website toepast.

*Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.