VIDEO: Waarom je menstruatie geen last is, maar je kracht

Je menstruatiecyclus zou je kunnen zien als een jaar met de vier seizoenen. Elk seizoen heeft zo zijn eigen kenmerken en zijn eigen vibe. In de winter zit je waarschijnlijk het liefst op de bank met een kop thee, terwijl je in de zomer weer naar buiten gaat en denkt: oké, nu ben ik er weer. Zodra je leert om mee te bewegen met die veranderingen in je cyclus, kun je het beste uit jezelf halen in elke fase. 

Laten we beginnen bij het begin. Week één van je menstruatiecyclus start op de eerste dag van je menstruatie en wordt ook wel de winter genoemd. Wat er dan gebeurt? Je keert waarschijnlijk wat meer naar binnen. Dat is niet zo gek, want de weken hiervoor heeft je lichaam zich voorbereid op een mogelijke zwangerschap. Dat proces vraagt om energie en gaat gepaard met flinke hormonale schommelingen. In deze winterfase vraagt je lichaam daarom vaak om meer rust, herstel en bouwstoffen. Veel mensen voelen zich in deze fase juist wat meer geaard en dat kan positief uitpakken. 

De opmerking “Ben je ongesteld of zo?” is niet alleen een cliché, maar ook onwaar. Dit is vaak juist de periode van bezinning en niet van uitbarstingen. De hoofdrolspelers van je cyclus zijn oestrogeen en progesteron. Oestrogeen wordt ook wel het ‘Beyoncé-hormoon’ genoemd: zelfverzekerd en krachtig, zoals zij op het podium. Progesteron werkt meer kalmerend. Eigenlijk kun je het zo zien: oestrogeen is het gaspedaal en progesteron is de rem. 

In de PMS-week vóór je menstruatie schommelen die hormonen enorm. Maar zodra je in de menstruatiefase komt, zijn de hormonen laag, maar stabiel. Daardoor kun je juist rust ervaren. Het kan zelfs zijn dat je in deze periode een soort eureka-moment krijgt over iets waar je al lang over twijfelde. Dit is de fase om met afstand naar situaties te kijken en knopen door te hakken. Onderzoek laat zien dat hersengebieden die te maken hebben met zelfbeheersing en reflectie actiever samenwerken. Dat maakt het een periode waarin je feiten rustig op een rij kunt zetten, helder kunt analyseren en misschien zelfs grote beslissingen kunt nemen. Gebruik dat in je voordeel. 

Als je meer trek hebt tijdens je menstruatie, ben je niet de enige. In de week ervoor ligt je stofwisseling in rusttoestand wat hoger. Daarnaast zijn in deze fase je serotonine-niveaus laag. Serotonine is een van je geluksstofjes, en comfortfood kan die tijdelijk een boost geven, waardoor je wat verlichting ervaart. 

Bij voldoende opladen hoort ook voldoende slaap. Vrouwen die beter slapen tijdens hun menstruatie zijn minder geprikkeld, hebben minder last van stemmingswisselingen en ervaren minder menstruatieklachten. Slaap haalt de scherpe randjes eraf. Toch ervaren veel vrouwen juist in deze fase slaapproblemen. Dat kan te maken hebben met lage progesteronwaarden en PMS-klachten. Daarom is het extra belangrijk om slaap prioriteit te geven. 

Heb je veel last van krampen? Dan kunnen rek- en strekoefeningen helpen, of vraag je partner om een massage in je onderrug. Warmte kan ook verlichting geven, bijvoorbeeld met een kruik op je buik of rug. 

De eerste week van je cyclus is dus veel meer dan alleen menstrueren. Het is een natuurlijke reset die energie kost en waarvoor je jezelf best wat meer credits mag geven – en de mensen om je heen ook. Natuurlijk is het makkelijker gezegd dan gedaan om hier altijd rekening mee te houden. Ik hoor vaak: “Leuk, maar ik kan mijn werk niet zomaar afzeggen.” Het blijft daarom belangrijk om juist kleine momenten te zoeken waarin je rust en reflectie kunt pakken. 

Probeer bijvoorbeeld elke avond een moment voor jezelf in te bouwen. Denk aan een ontspannings- of ademhalingsoefening, of wat rek- en strekoefeningen. Kleine aanpassingen die toch een groot effect kunnen hebben.