Mastitis tijdens borstvoeding: wat kun je doen?

We spraken met lactatiedeskundige en borstvoedingsexpert Lucy Clark. Zij deelt haar kennis over mastitis en verstopte melkkanalen, zodat jij met vertrouwen kunt doorgaan met borstvoeding geven, ook als het even tegenzit.

Volgens borstvoedingsexperts worden aandoeningen zoals mastitis, verstopte melkkanaaltjes, melkblaasjes en abcessen tegenwoordig niet meer gezien als op zichzelf staande problemen. Ze worden nu erkend als verschillende stadia of onderdelen van 1 spectrum van borstontstekingen.⁶

Verstopte melkkanaaltjes hangen vaak samen met zwelling in het borstweefsel, waardoor de kanaaltjes nauwer worden en de melk minder goed kan doorstromen.⁶ 

Dit kan gebeuren als er te veel melk in de borst zit, meestal door uitgestelde voedingen of doordat je minder vaak borstvoeding geeft.5 Lactatiekundige en borstvoedingsdeskundige Lucy Clark legt uit dat het ook kan komen door een verandering in de manier waarop je baby zich vasthecht, bijvoorbeeld door ziekte of doorkomende tandjes. 

‘’Dit kan ook gebeuren als het borstweefsel om andere redenen geïrriteerd raakt, zoals door het dragen van een strakke beha of kleding, door het stevig masseren van de borst of zelfs door het slapen in een houding waarbij er gewicht op je borst komt te staan.⁵ De schouderbanden van je rugzak of zelfs de riem van je draagdoek of draagzak kunnen ook problemen veroorzaken als hetzelfde gebied herhaaldelijk wordt platgedrukt of op een bepaalde manier wordt beperkt,’’ voegt Lucy toe. 

Als een verstopt kanaal niet wordt behandeld, kan dit leiden tot het ontstaan van mastitis.⁶ 

De belangrijkste oorzaak van mastitis bij borstvoeding is een ophoping van overtollige melk in de borst, ook wel ‘melkstuwing’ genoemd.⁷ 

Mastitis kan soms optreden als je kleintje moeite heeft om goed aan te leggen, bijvoorbeeld door een tongriem of als de voedingssessies minder frequent plaatsvinden dan gewoonlijk. Druk op de borst kan ook een rol spelen. Tot slot kunnen ook andere factoren, zoals leeftijd, kloofjes op de tepels of borstletsel, er (indirect) voor zorgen dat je meer kans hebt op deze aandoening.⁷

Je kunt een knobbeltje zien op een bepaalde plek in je borst, dat gevoelig of pijnlijk kan zijn. Afhankelijk van je huidskleur kan het gebied rood of donkerder van kleur zijn en warm aanvoelen.^5,8 Praat voor de zekerheid altijd met je arts over plotselinge knobbels. 

Als je mastitis hebt, kun je pijn en zwelling in de aangetaste borst ervaren.^5,8 Let op roodheid of donkere plekken (afhankelijk van je huidskleur) op de borst, die gepaard kunnen gaan met een verhoogde warmte in het gebied.^5,8 Lucy zegt: “Het kan soms ook verschijnen als roodheid of verkleuring die zich uitstrekt vanuit het getroffen gebied.” 

Je kunt ook griepachtige symptomen hebben, zoals een hoge temperatuur, lichaamspijn en vermoeidheid.⁸

Ten eerste kun je thuis zelfhulpmaatregelen proberen. “Leg ijs op het aangetaste gebied, voed of kolf zoals gewoonlijk en neem ontstekingsremmers zoals ibuprofen als dat lukt,” zegt Lucy.

Als je last hebt van verstopte melkkanalen en mastitis terwijl je borstvoeding geeft, raden deskundigen ook aan om:^4,6,9-11 

“De meeste gevallen van mastitis kunnen worden behandeld met zelfhulpmaatregelen zonder dat je antibiotica nodig hebt,” zegt Lucy. Als je antibiotica nodig hebt die door je arts zijn voorgeschreven, kun je die prima gebruiken terwijl je borstvoeding geeft.^6,8 Als je symptomen 12 tot 24 uur na de thuisbehandeling of 48 uur na het innemen van antibiotica niet beter worden, ga dan weer naar je huisarts.^5,10