Huidaandoeningen uitgelegd: dit moet je weten!
Vraag je je af wat er aan de hand is met je huid? Je huid kan onvoorspelbaar en gevoelig zijn en soms lastig in balans te houden. Het ene moment is het glad en rustig, het volgende moment ontstaan er bultjes, vlekken of puistjes. Geen paniek, de meeste huidproblemen zijn beter aan te pakken dan je denkt. Heb je echter last van aanhoudende of verergerende klachten, neem dan altijd contact op met een arts.
Laten we de feiten over veelvoorkomende huidaandoeningen op een rij zetten én praktische tips delen om je huid fris, helder en comfortabel te houden.
Netelroos
Netelroos, of urticaria, is een duidelijke waarschuwing van je huid: “Er is iets mis!” Deze jeukende, verheven bultjes, rood of huidkleurig, verschijnen vaak plotseling en kunnen net zo snel weer verdwijnen.1,2
Netelroos is een immuunreactie op prikkels zoals bepaalde voedingsmiddelen, medicijnen, insectenbeten of omgevingsfactoren zoals pollen.2 Ze kunnen overal op het lichaam opduiken, van kleine stipjes tot grote samenvloeiende plekken.1 In de meeste gevallen is het tijdelijk, maar bij chronische netelroos is medische hulp nodig.2
Netelroos aanpakken
Een antihistaminicum is vaak de eerste stap. Dit gaat altijd in samenspraak met een dokter of zorgprofessional. Voor directe verlichting kan een koud kompres helpen. Draag loszittende, ademende kleding om irritatie te beperken.2,3 Tip: houd een ‘netelroosdagboek’ bij om mogelijke triggers op te sporen.
Eczeem
Eczeem, ook bekend als atopisch eczeem, veroorzaakt jeuk, roodheid en soms een droge of gebarsten huid.4 Hoewel het vaak in de kindertijd begint, kan eczeem op elke leeftijd voorkomen en komt het vaak in families voor.4
Triggers verschillen per persoon en kunnen variëren van allergenen en irriterende stoffen tot weersveranderingen of stressvolle dagen.5,6
Eczeem aanpakken
Hydrateren is essentieel. Smeer je huid direct na een lauwwarme douche in met een vochtinbrengende crème die emolliënten bevat. Emolliënten zijn vetachtige stoffen die een beschermend laagje op de huid leggen, waardoor vocht beter wordt vastgehouden en de huid soepeler aanvoelt. Bij een droge of eczeemgevoelige huid kun je het beste kiezen voor speciale medische crèmes of zalven met emolliënten, die speciaal ontwikkeld zijn om de geïrriteerde huid te kalmeren en te beschermen.7,8
Vermijd heet water en gebruik milde, parfumvrije reinigers.8
Een arts kan ook bepaalde cortisone crèmes voorschrijven als het nodig is. In ernstige gevallen kan een arts sterkere middelen voorschrijven.9 Zorg verder voor een huidvriendelijke omgeving: vermijd stof en kies voor zachte, ademende stoffen zoals katoen.10
Psoriasis
Psoriasis is een auto-immuunziekte waarbij huidcellen sneller dan normaal vernieuwen, wat leidt tot dikke, schilferige plekken.11 Deze verschijnen vaak op de hoofdhuid, ellebogen, knieën of onderrug.11 Hoewel niet iedereen met psoriasis jeuk ervaart, is het een veelvoorkomende klacht.
Triggers zoals stress, infecties of omgevingsfactoren kunnen de aandoening verergeren.12
Psoriasis aanpakken
De behandeling vereist vaak meerdere stappen. Speciaal ontwikkelde crèmes voor psoriasis, zoals medische hulpmiddelen of voorgeschreven medicijnen met bijvoorbeeld synthetische vitamine D of corticosteroïden, kunnen helpen om de overmatige celgroei te vertragen en klachten zoals schilfers en jeuk te verminderen.13,14
Bij hardnekkige gevallen kan lichttherapie (uv) helpen. Voor ernstige vormen zijn soms systemische medicijnen nodig. Overleg altijd eerst met een arts voordat je met een behandeling begint.13
Rosacea
Rosacea is een chronische huidaandoening die vooral het gezicht treft.15 Het begint vaak met snel blozen, maar kan uitgroeien tot blijvende roodheid, zichtbare bloedvaatjes en puistjes.
De oorzaak is nog niet helemaal bekend, maar triggers zoals alcohol, pittig eten, temperatuurschommelingen of zonlicht kunnen klachten verergeren.15,16
Rosacea aanpakken
Bij aanhoudende roodheid kunnen voorgeschreven crèmes of antibiotica helpen.18 Altijd in overleg met een arts of zorgprofessional natuurlijk.
Vermijd bekende triggers en gebruik dagelijks zonnebrandcrème. Groentinten in make-up kunnen roodheid optisch neutraliseren.16,19
Keratosis pilaris
Keratosis pilaris, ook wel ‘kippenvelhuid’ genoemd, is een onschuldige maar hardnekkige aandoening waarbij kleine, ruwe bultjes verschijnen op de bovenarmen, dijen of wangen.20 Dit komt door een ophoping van keratine in de haarzakjes.21
Contacteczeem
Contacteczeem ontstaat wanneer je huid in aanraking komt met een stof waarvoor ze gevoelig is. Dit veroorzaakt roodheid, jeuk en soms blaren.23
Er zijn 2 soorten:
- Irriterend contacteczeem (door direct huidcontact)
- Allergisch contacteczeem (door een immuunreactie)
Veelvoorkomende triggers zijn schoonmaakmiddelen, sieraden, latex of cosmetica.23
Contacteczeem aanpakken
De eerste stap: probeer mogelijke triggers te achterhalen en te vermijden. Verzacht de huid met hydraterende crèmes of, in overleg met een arts of andere zorgprofessional, gespecialiseerde crèmes die speciaal ontwikkeld zijn voor eczeem. Bij aanhoudende of ernstige klachten is het verstandig om medisch advies in te winnen.24
Wratten
Wratten zijn kleine, ruwe huidgezwelletjes op handen, voeten of gezicht.25 Ze ontstaan door bepaalde HPV-virussen en zijn besmettelijk via huidcontact of gedeelde oppervlakken.25,26
Hoewel ze onschuldig zijn, kunnen wratten ongemak of schaamte veroorzaken, afhankelijk van hun locatie.27
Wratten aanpakken
Vrij verkrijgbare medische hulpmiddelen zoals salicylzuur of bevriezingssprays helpen ze geleidelijk te verwijderen. Als wratten blijven zitten, vooral op gevoelige gebieden zoals het gezicht, kan een arts cryotherapie (bevriezing) toepassen of je doorverwijzen naar een dermatoloog.28
Cellulite
Cellulite, de bekende kuiltjes op dijen en heupen, is volkomen normaal. Het treft tot wel 90% van de vrouwen (en ook sommige mannen). Het ontstaan komt door een wisselwerking tussen vet, bindweefsel en huidstructuur.29
Cellulite aanpakken
Crèmes met cafeïne kunnen de huid tijdelijk gladder maken.29 Massages stimuleren de doorbloeding. Beweging en gezonde voeding dragen bij aan een stevigere huid. Voor intensievere resultaten bestaan er professionele behandelingen die dieper in de huid werken.
Mee-eters (blackheads)
Mee-eters ontstaan door verstopte poriën. De donkere kleur ontstaat niet door vuil, maar door oxidatie van talg in contact met lucht.30 Ze verschijnen vaak op de neus, kin, voorhoofd en oren.
Mee-eters aanpakken
Reinig je huid met een milde cleanser en gebruik exfoliërende producten met salicylzuur. Kleimaskers helpen overtollig talg te absorberen.30,31
Professionele peelings of extracties kunnen ook helpen of je kunt het zelf proberen met neusstrips. Zelf uitknijpen? Liever niet, dit kan littekens veroorzaken.30,32,33
Lees hier meer over wat puistjes zijn en wat je ertegen kunt doen
Acne
Acne komt veel voor, tot 80% van de mensen krijgt er ooit mee te maken.34 Het ontstaat door een combinatie van factoren: overmatige talgproductie, verstopte poriën, bacteriën en hormonen.30 Het varieert van af en toe een puistje tot ernstige acne.35
Acne aanpakken
Tot slot: jouw huid is uniek en geef het de juiste verzorging
Tot slot: jouw huid is uniek en geef het de juiste verzorging
Jouw huid is uniek en de juiste verzorging hoeft niet ingewikkeld te zijn. Door te begrijpen wat er speelt, kun je gerichter handelen en huidproblemen beter de baas zijn.
Of je nu last hebt van eczeem of mee-eters, een goede routine kan een groot verschil maken. Blijven klachten aanhouden? Raadpleeg dan een arts.
Wil je weten hoe je jouw huid het best verzorgt? Bekijk dan onze tips voor een goede huidverzorgingsroutine.
Disclaimer: de informatie in dit artikel is uitsluitend bedoeld als algemene informatie en vervangt geen medisch advies. Raadpleeg altijd een arts voordat je supplementen, behandelingen of remedies gebruikt. Voedingssupplementen zijn geen vervanging voor een gevarieerd dieet en gezonde leefstijl.
- Kanani A, et al. Urticaria and angioedema. Allergy Asthma Clin Immunol. 2018;14(S2):59. https://doi.org/10.1186/s13223-018-0288-z
- Kayiran MA. Diagnosis and treatment of urticaria in primary care. North Clin Istanb. 2019;6(1):93–9. https://doi.org/10.14744/nci.2018.75010
- Liu B, Jordt SE. Cooling the itch via TRPM8. J Invest Dermatol. 2018;138(6):1254–6. https://doi.org/10.1016/j.jid.2018.01.020
- Berke, R., Singh, A., & Guralnick, M. (2012). Atopic dermatitis: an overview. American family physician, 86(1), 35-42. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2012/0701/p35.html
- Luschkova D, et al. Atopic eczema is an environmental disease. Allergol Select. 2021;5(1):244–50. https://doi.org/10.5414/alx02258e
- Lönndahl L, et al. Psychological stress and atopic dermatitis: A focus group study. Ann Dermatol. 2023;35(5):342–7. https://doi.org/10.5021/ad.22.035
- Hon KL, et al. Emollient treatment of atopic dermatitis: Latest evidence and clinical considerations. Drugs Context. 2018;7:212530. https://doi.org/10.7573/dic.212530
- Ring, J., Alomar, A., Bieber, T., Deleuran, M., Fink‐Wagner, A., Gelmetti, C., ... & Darsow, U. (2012). Guidelines for treatment of atopic eczema (atopic dermatitis) Part II. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 26(9), 1176-1193. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1468-3083.2012.04636.x
- Institute for Quality and Efficiency in Health Care. Eczema: Learn more — steroids and other topical medications [Internet]. [geciteerd op 26 november 2024]. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK424899/
- Kolb L, Ferrer-Bruker SJ. Atopic dermatitis. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448071/
- Badri T, et al. Plaque psoriasis. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430879/
- Liu S, et al. Triggers for the onset and recurrence of psoriasis: A review and update. Cell Commun Signal. 2024;22(1):108. https://doi.org/10.1186/s12964-023-01381-0
- Raharja A, et al. Psoriasis: A brief overview. Clin Med (Lond). 2021;21(3):170–3. https://doi.org/10.7861/clinmed.2021-0257
- Soleymani, T., Hung, T., & Soung, J. (2015). The role of vitamin D in psoriasis: a review. International journal of dermatology, 54(4), 383-392. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ijd.12790
- Farshchian M, Daveluy S. Rosacea. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557574/
- van Zuuren, E. J. (2017). Rosacea. New England Journal of Medicine, 377(18), 1754-1764. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMcp1506630
- Weiss E, Katta R. Diet and rosacea: The role of dietary change in the management of rosacea. Dermatol Pract Concept. 2017;7(4):31–7. https://doi.org/10.5826/dpc.0704a08
- Zhang H, et al. Rosacea treatment: Review and update. Dermatol Ther (Heidelb). 2020;11(1):13–24. https://doi.org/10.1007/s13555-020-00461-0
- Mikkelsen, C. S., Holmgren, H. R., Kjellman, P., Heidenheim, M., Kappinnen, A., Bjerring, P., & Huldt-Nystrøm, T. (2016). Rosacea: a clinical review. Dermatology reports, 8(1), 6387. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5134688/
- Drivenes JL, et al. Keratosis pilaris. Tidsskr Nor Laegeforen. 2023;143(5). https://doi.org/10.4045/tidsskr.22.0513
- Pennycook KB, McCready TA. Keratosis pilaris. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546708/
- Maghfour, J., Ly, S., Haidari, W., Taylor, S. L., & Feldman, S. R. (2022). Treatment of keratosis pilaris and its variants: a systematic review. Journal of Dermatological Treatment, 33(3), 1231-1242. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09546634.2020.1818678
- Litchman G, et al. Contact dermatitis. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459230/
- Johansen, J. D., Hald, M., Andersen, B. L., Laurberg, G., Danielsen, A., Avnstorp, C., ... & Veien, N. (2011). Classification of hand eczema: clinical and aetiological types. Based on the guideline of the Danish Contact Dermatitis Group. Contact Dermatitis, 65(1), 13-21. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0536.2011.01911.x
- Luria L, Cardoza-Favarato G. Human papillomavirus. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448132/
- Witchey, D. J., Witchey, N. B., Roth-Kauffman, M. M., & Kauffman, M. K. (2018). Plantar warts: epidemiology, pathophysiology, and clinical management. Journal of Osteopathic Medicine, 118(2), 92-105. https://www.degruyter.com/document/doi/10.7556/jaoa.2018.024/html
- Ciconte A, et al. Warts are not merely blemishes on the skin: A study on the morbidity associated with having viral cutaneous warts. Australas J Dermatol. 2003;44(3):169–73. https://doi.org/10.1046/j.1440-0960.2003.00672.x
- Bristow, I. (2022). Paediatric cutaneous warts and verrucae: an update. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(24), 16400. https://www.mdpi.com/1660-4601/19/24/16400
- Gabriel A, et al. Cellulite: Current understanding and treatment. Aesthet Surg J Open Forum. 2023;5:ojad050. https://doi.org/10.1093/asjof/ojad050
- Sutaria AH, Schlessinger J. Acne vulgaris. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459173/
- Zhang X, et al. Comprehensive assessment of the efficacy and safety of a clay mask in oily and acne skin. Skin Res Technol. 2023;29(11):e13513. https://doi.org/10.1111/srt.13513
- Chen X, et al. Chemical peels for acne vulgaris: A systematic review of randomised controlled trials. BMJ Open. 2018;8(4):e019607. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2017-019607
- Bernadette I, et al. Acne lesion extraction versus oral doxycycline for moderate acne vulgaris: A randomized clinical trial. J Clin Aesthet Dermatol. 2021;14(6):E61–5. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8594536/
- Szepietowska M, et al. Prevalence, intensity and psychosocial burden of acne itch: Two different cohorts study. J Clin Med. 2023;12(12):3997. https://doi.org/10.3390/jcm12123997
- Fox, L., Csongradi, C., Aucamp, M., Du Plessis, J., & Gerber, M. (2016). Treatment modalities for acne. Molecules, 21(8), 1063. https://www.mdpi.com/1420-3049/21/8/1063
- Mohsin, N., Hernandez, L. E., Martin, M. R., Does, A. V., & Nouri, K. (2022). Acne treatment review and future perspectives. Dermatologic therapy, 35(9), e15719. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/dth.15719
